Landhuizen & Kastelen (Limburg - deel 1)

De laatste provincie (Limburg) staat in verhouding vol met kleine kastelen, maar daarvan zijn veel particulier bewoond en niet toegankelijk, ook niet de tuin. Dus dat maakt de keuzen weer makkelijker en kunnen we volstaan met twee routes. Dit deel in het noorden van de provincie en het zal u niet verwonderen dat we vooral de Maas volgen naar het zuiden. Alleen voor Venlo maken we een bocht meer naar het westen. We beginnen dus in Well net oostelijk van de Maas. 

Kasteel Well
Kasteellaan 20,
5855 AE Well

Kasteel Well is een volledig gerestaureerd kasteel uit de middeleeuwen. Het kasteel werd oorspronkelijk in de 14e eeuw gebouwd als een waterburcht. Het ligt niet direct aan de rivier maar iets verderop in een moerassig gebied en raakte in de Tweede Wereldoorlog zwaar beschadigd en werd daarna gerestaureerd. Het kasteel was van 1771 tot 1852 bezit van de adellijke familie De Liedel, die het had het geërfd van de gravin de Pas de Feuquières geboren van Steprath. In 1944 raakte het beschadigd door oorlogshandelingen, waarna het werd hersteld. Het kasteel was tot 1969 eigendom van nv Landgoederen De Witrijt + Bosserheide van de familie Claessen-Laumans. Hierna is het eigendom overgegaan naar de Stichting Limburgse Kastelen. Sinds 1986 is het kasteel overgenomen en in gebruik genomen door de particuliere opleider Emerson College. 

Na het kasteel volgen we de Maas tot Wellerlooi en dan gaan we wat naar het oosten om de grens met Duitsland te volgen tot we in de buurt komen van Arcen voor het volgende kasteel. 

Kasteel Arcen
Lingsforterweg 26,
5944 BE Arcen

Kasteel Arcen is een dubbel omgracht statig buitenhuis. De huidige voorburcht staat op de plek van een in 1646 verwoeste voorganger (het Nije Huys) en werd in 1653 gebouwd door Marcelis van Gelder, heer van Arcen. Zijn kleinzoon Adolf stichtte in het begin van de 18e eeuw het huidige hoofdgebouw. De kasteeltuinen zijn na een faillissement in 2012 weer onder de verantwoording gekomen van de eigenaresse van het hele Landgoed Arcen, Stichting het Limburgs Landschap. Limburgs Landschap nam het park weer over en vanaf 26 april 2013 is het park weer open voor publiek. 

Na het kasteel rijden we Arcen door om nog even van een andere kant een blik te werpen naar het kasteel en zijn tuinen. We volgen even de N271 varen dan de Maas over naar Lottum. Na Broekeind maken we een bocht om Venlo en in Baarlo komen we bij kasteel drie van deze route. 

Kasteel d'Erp
Baron van Erplaan 1,
5991 BM Baarlo

Kasteel d'Erp, ook wel bekend onder de namen De Borcht, Van Erp-Holt, Holt te Erp, is een rond 1200 gebouwde burcht nabij Baarlo in Baarlo. Het huidige kasteel werd in de 17e eeuw gebouwd. De burcht werd bewoond door Gerard van Baerle. Omstreeks 1400 werd het eerste kasteel op deze plek gebouwd. Het kasteel dankt zijn naam (d'Erp) aan de familie Van Erp, die het kasteel van 1787 tot 1962 bewoonde c.q. in bezit had. Het kasteel is al jaren privébezit en niet opengesteld voor bezoekers. 

Na 6 km zijn we alweer bij een kasteel, in de plaats Kessel en 15 km verder de volgende in Haelen.

Kasteel de Keverberg
Kasteelhof 4,
5995 BX Kessel

Kasteel (De) Keverberg was de voormalige residentie van de graven van Kessel en is in 2015 hersteld uit een geconsolideerde ruïne van een mottekasteel gelegen in het hart van het Noord-Limburgse dorp. Het kasteel is ook bekend onder de naam Kasteel Kessel. 

kasteel Aldenghoor
Kasteellaan 9,
6081 AN Haelen

Het huidige kasteel was oorspronkelijk een versterkt huis en stamt naar alle waarschijnlijkheid uit de twaalfde eeuw. Rond 1435 werd het huis uitgebreid met grachten en wallen. Sinds die tijd spreken we van een kasteel. Rond 1600 werden de woonvleugels opgetrokken en in 1750 de toegangspoort. Kasteel Aldenghoor is gebouwd door de heren Van Ghoor en Van Horne. Vroeger heette Kasteel Aldenghoor gewoon Kasteel Ghoor. Omdat er in Neer ook een kasteel Ghoor stond werd het kasteel in Haelen Kasteel Aldenghoor genoemd en het Kasteel in Neer Kasteel Neyenghoor. Kasteel Aldenghoor is gebouwd op een moeras. Vandaar de naam Ghoor wat in het Limburgse dialect moeras betekent. Het kasteel is nu in gebruik als hotel/restaurant. 

Wat verder in Horn is ook een kasteel maar die is wat lastiger met de motor te bezoek dus laten we letterlijk rechts liggen en gaan even een wat drukke N weg op om een kanaal, een plas en de Maas over te steken, Roermond in om noordoostelijk bij een kasteelboerderij te komen. 

Kasteelboerderij Zuidewijk Spick
Raaystraat 1B,
6071 NC Swalmen

Het betreft oorspronkelijk een graanschuur (spieker) die reeds in 1463 werd vermeld. Het tegenwoordig bestaande huis is 17e-eeuws. Het betreft een omgracht gebied met neerhof, waarbinnen het huis nogmaals was omgracht. De buitengracht is nog intact. In 1725 kwam het goed in bezit van baron Heereman van Suydtwijck, die het huis verbouwde en tevens een huiskapel aanbracht. Het geheel is om een binnenplaats gegroepeerd. Uit de eerste helft van de 19e eeuw stammen een trap en twee zalen die voorzien zijn van muurschilderingen. In de kapel bevindt zich een barok altaar uit omstreeks 1725 met calvariegroep. Tegenwoordig is het huis in gebruik als vakantiehuis. 

 Op 102 km van de route weer een kasteel die in gebruik is al hotel. 

Kasteel Daelenbroeck
Kasteellaan 2,
6075 EZ Herkenbosch

Het kasteel werd voor het eerst schriftelijk vermeld in 1326. Kort voor die tijd moet het zijn gebouwd. Godfried van Heinsberg, de Gulikse leenheer van Wassenberg, besloot in 1311 in het moerassig gebied ("broeck") van het Roerdal een woon- en
jachtslot te bouwen. In de loop van de jaren is dit slot in handen van verschillende edellieden geweest, die er allen op hun eigen manier hun stempel op drukten. Het kasteel vormde de kern van de heerlijkheid Dalenbroek. Een keerpunt was echter de Tachtigjarige Oorlog. In 1598 werd het kasteel belegerd en dit betekende het begin van de ondergang van de hoofdburcht. Na de dood van de toenmalige kasteelheer, Hattardt van Pallandt, ontstond er een strijd tussen zijn schoonzonen om het kasteel. Toen in het jaar 1707 het kasteel uiteindelijk werd toegewezen aan Jan Ernest van Rollingen, was deze door de procesvoering dermate berooid, dat er geen geld was om het kasteel volledig te restaureren. Hij besloot in de voorburcht te gaan wonen en restaureerde deze, maar sloopte de hoofdburcht gedeeltelijk en gebruikte de kelders als voorraadschuur. Zo werd de hoofdburcht, nadat deze nog verder in verval was geraakt, in de 19e eeuw tot op de kelders afgebroken. Het kasteel was een Gelderse enclave binnen het hertogdom Gulik. Vanaf de jaren '90 van de 20e eeuw werd het kasteel, waarvan slechts de voorburcht in gebruik was, volledig bouwkundig en archeologisch onderzocht en werd op basis van onder andere een 18eeeuwse tekening een nieuwe hoofdburcht gebouwd, met de nog aanwezige elementen van de middeleeuwse burcht erin verwerkt. Het complex is tegenwoordig in gebruik als hotel, restaurant en partycentrum. 

Na 127 km bij Susteren gaan we de N276 op om vlot naar het laatste kasteel te rijden. 

Kasteel Limbricht
Allee 1,
6141 AV Limbricht

Het kasteelcomplex is gelegen binnen een brede omgrachting en bestaat uit een burcht en een kasteelboerderij als voorburcht. De burcht is een geheel onderkelderd viervleugelig vierkant gebouw rond een kleine binnenplaats. Het is een zeldzaam voorbeeld van een mottekasteel, een
kasteel op een kunstmatig opgeworpen heuvel. De motte met daarop de burcht ligt als een eiland in de omgrachting. De kelders van de burcht hebben mergelstenen tongewelven en in de buitenmuren zijn schietgaten aangebracht. De vier vleugels van het huidige kasteel, welke zijn voorzien van een lessenaardak, zijn in het begin van de 17e eeuw in Maaslandse renaissancestijl met raamomlijstingen in Naamse steen gebouwd door Nicolaas van Breyll (?-1655). Hij liet hierbij tevens de burchtheuvel vergroten tot een oppervlak van 36 bij 36 meter. Een chronogram op de ingangspoort vermeldt het jaartal 1622 als het bouwjaar van de burcht. In de achtervleugel is een vierkante traptoren opgenomen met een dubbele knobbelspits. Tevens bevindt zich hierin een vijfzijdige slotkapel uit 1643, voorzien van een stucplafond. Inwendig heeft het kasteel een grote zaal met een schouw met fries waarop de alliantiewapens van de familie Van Breyl zijn aangebracht. De voorburcht is een U-vormige kasteelhoeve voorzien van de jaarankers '1630' en is in verschillende bouwfases tot stand gekomen. De west- en zuidvleugel werden het eerst gebouwd, de oostvleugel korte tijd later. Opmerkelijk is dat de aanvankelijk geplande hoektorens nooit zijn gebouwd. De toegang tot de binnenplaats van de kasteelhoeve is via een boogbrug over de buitenste omgrachting. Bij de ingang in de westvleugel bevindt zich een poortwachterswoning en een melkhuisje. In de 18e eeuw werd aan het uiteinde van de oostvleugel nog een schapenhuis toegevoegd. In de jaren 1813 en 1814 diende het kasteel als lazaret voor duizenden zieke en gewonde Franse soldaten, die terugkeerden van de volkerenslag bij Leipzig. Veel van deze soldaten leden aan dysenterie en ze werden verzorgd door de lokale bevolking. Een groot aantal van hen (687 soldaten) overleefden het niet en ze werden begraven op het Franse kerkhof in Limbricht. Ook een aantal Limbrichtenaren moesten
hun inspanning voor de soldaten bekopen met de dood. In 1917 werd het kasteel gebruikt als een interneringskamp voor Duitse krijgsgevangenen die de BelgischNederlandse grens overschreden en door de Nederlandse overheid als smokkelaar
werden opgepakt. Thans is het in gebruik als B & B en zijn In de voorburcht verschillende sfeervolle feestzalen gerealiseerd die o.a. gebruikt worden voor bruiloften, bedrijfsfeesten of andere feesten & partijen. Daarnaast bevind zich in het hart van de voorburcht Brasserie Het Proeflokaal. 

Het eindpunt van de route nog geen kilometer verder bij Cafe Salden in Limbricht.